Notas sobre unhas supostas especificidades semánticas na "fala" de Cáceres

  1. Xosé Afonso Álvarez Pérez 1
  1. 1 Universidade de Lisboa (Portugal)
Revista:
Revista de filología románica

ISSN: 0212-999X 1988-2815

Año de publicación: 2015

Número: 32

Páginas: 273-289

Tipo: Artículo

Otras publicaciones en: Revista de filología románica

Resumen

No noroeste de Cáceres existe unha variedade romance, a fala, de filiación discutida. O recente libro de Costas (2013) agrupa diferentes traballos que defenden a orixe galega, mediante procesos medievais de repoboamento. Un apartado recolle unha selección de palabras cun significado particular nesa variedade, unha listaxe que podería aducirse como proba do carácter singular destas variedades con respecto ás linguas do seu contorno e do seu afastamento con respecto ó portugués. Non obstante, este artigo propón unha análise contrastiva entre esas formas e os materiais dialectais casteláns e portugueses que revela que a situación está lonxe de ser como describe Costas. De feito, case a metade dos significados presentados nesa listaxe como propios da fala están perfectamente documentados no portugués dialectal. Este traballo quere reivindicar a necesidade de ter presentes os materiais dialectais próximos ó Val do Ellas, precaución necesaria para chegar a conclusións rigorosas sobre a orixe da fala.

Información de financiación

Este traballo foi subsidiado mediante unha axuda de recursos humanos da Funda??o para a Ci?ncia e a Tecnologia do goberno portugu?s (SFRH/BPD/72238/2010).

Financiadores

    • SFRH/BPD/72238/2010

Referencias bibliográficas

  • ALVAR, Manuel (1999): Atlas lingüístico de Castilla y León (3 vols.). Valladolid: Junta de Castilla y León, Consejería de Educación y Cultura.
  • BAPTISTA, Cândida da Saudade Costa (1967): O falar da Escusa. Tese de licenciatura inédita. Lisboa: Universidade de Lisboa.
  • BRAGA, Franklim Costa (1971): Quadrazais. Etnografia e Linguagem. Tese de licenciatura inédita. Lisboa: Universidade de Lisboa.
  • BUESCU, Maria Leonor Carvalhão (1961): Monsanto. Etnografia e linguagem. Lisboa: Centro de Estudos Filológicos.
  • CARRASCO GONZÁLEZ, Juan Manuel (1996): “Hablas y dialectos portugueses o galaicoportugueses en Extremadura. (Parte I: Grupos dialectales. Clasificación de las hablas de Jálama)”. Anuario de Estudios Filológicos XIX: 135-148. <http://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/58870.pdf>
  • CARRÉ ALVARELLOS, Leandro (19513): Diccionario galego-castelán. A Coruña: Roel.
  • CARREIRO, Maria Eduarda Ventura (1948): Monografia linguística de Nisa. Tese de licenciatura inédita. Lisboa: Universidade de Lisboa.
  • CARVALHO, Maria Armanda da Cunha Albino (1970): Sátão (Concelho do distrito de Viseu). Estudo da linguagem, etnografia e folclore das suas freguesias. Tese de licenciatura inédita. Coimbra: Universidade de Coimbra.
  • COSTAS GONZÁLEZ, Xosé Henrique (2001): “Fronteiras lingüísticas no Val do Río Ellas (Cáceres)”. Revista de Filología Románica 18: 35-50. http://revistas.ucm.es/index.php/RFRM/article/view/RFRM0101120035A
  • COSTAS GONZÁLEZ, Xosé Henrique (2005): “Achegas ao léxico do galego falado no Val do Río Ellas”. Cadernos de Lingua 27: 127-153.
  • COSTAS GONZÁLEZ, Xosé Henrique (2007): “Os apañadores de palabras: o caderno do pastor, labrego e escultor valverdeiro Alfonso Berrío”. A Trabe de Ouro 70:115-133.
  • COSTAS GONZÁLEZ, Xosé Henrique (2013): O valego. As falas de orixe galega do Val do Ellas (Cáceres-Estremadura). Vigo: Xerais.
  • CUMMINS, John G. (1974): El Habla de Coria y sus cercanías. London: Tamesis Books
  • FERNANDES, João Baptista (1965): Linguagem de Aldeia Velha e povoações vizinhas. Tese de licenciatura inédita. Coimbra: Universidade de Coimbra.
  • FONSECA, Delfina Maia da (1945): Subsídios para o estudo da linguagem popular da Vermiosa. Tese de licenciatura inédita. Lisboa: Universidade de Lisboa.
  • GARCÍA, Constantino (1985): Glosario de voces galegas de hoxe. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela [Anexo 27 de Verba. Anuario galego de Filoloxía]
  • GARCÍA ARES, Maricarmen (2000): Nuevo suplemento al Diccionario gallego-castellano, publicado en 1884 por D. Marcial Valladares Núñez [1893-1896]: Edición e estudio. A Coruña: Real Academia Galega [Anexo 4 de Cadernos de lingua].
  • GARGALLO, José Enrique (2007): “Gallego-portugués, iberorromance. La 'fala' en su contexto románico peninsular”. Limite: Revista de Estudios Portugueses y de la Lusofonía 1: 31-49. < http://www.revistalimite.es/volumen%201/EnriqueGargallo.pdf>
  • GONZÁLEZ SALGADO, José Antonio (2000): Cartografía lingüística de Extremadura. Origen y distribución del léxico extremeño. Tese de doutoramento. Madrid: Universidade Complutense. http://www.geolectos.com
  • IGLESIAS OVEJERO, Ángel (1990): El habla de El Rebollar (Salamanca): Léxico. Salamanca: Centro de Cultura Tradicional, Diputación de Salamanca.
  • MAIA, Clarinda de Azevedo (1977): Os falares fronteiriços do concelho do Sabugal e da vizinha região de Xalma e Alamedilla. Coimbra: Universidade de Coimbra [Separata da Revista Portuguesa de Filologia, IV]
  • MARTINS, José Dias (1954): Etnografia, linguagem e folclore de uma pequena região da Beira Baixa (Póvoa de Atalaia, Alcongosta, Tinhalhas e Sobral do Campo). Tese de licenciatura inédita. Lisboa: Universidade de Lisboa.
  • REINAS, Maria Augusta da Fonseca Monteiro (1957): Nave de Haver e Alamedilla: etnografia, língua e folclore de duas aldeias arraianas (2 vols.). Tese de licenciatura inédita. Lisboa: Universidade de Lisboa.
  • REY YELMO, Jesús C. (1999): La fala de San Martín de Trevejo: O mañegu. Notas y vocabulario. Mérida: Editora Regional de Extremadura.
  • RIVAS QUINTAS, Eligio (1978): Frampas: contribución al diccionario gallego. Salamanca: Ceme.
  • RODRÍGUEZ GONZÁLEZ, Eladio (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano. Galaxia: Vigo.
  • SANTAMARINA, Antón (ed.) (2006-): Dicionario de dicionarios da lingua galega. <http://sli.uvigo.es/DdD/index.html>.
  • VILHENA, Maria da Conceição (2000): Falares de Herrera e Cedillo. Mérida: Editora.